Το Εurogroup, η συμφωνία και οι προοπτικές-1
του Στρατή Μπουρνάζου
Στα σημερινά «Ενθέματα» έχουμε αρκετά άρθρα για τη συμφωνία του Εurogroup. Τα ζητήσαμε σε μια προσπάθεια κριτικής αποτίμησης (πέρα από — εύκολες και άγονες συυνάμα– ζητωκραυγές και κατάρες), κυρίως με το αγωνιώδες ερώτημα της προοπτικής, του τι πρέπει να κάνουμε από εδώ και πέρα. Και τα υποκείμενα αυτής της πρότασης («τι πρέπει να κάνουμε») είναι πολλά: η κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ, το κίνημα και, φυσικά, εμείς· εμείς που κάθε φορά μιλάμε.
Δεν γράφω αυτό το σύντομο σημείωμα για να προσθέσω τη σοφία μου. Το κάνω, πρώτα απ’ όλα, για λόγους ειλικρίνειας. Γράφοντας τόσα χρόνια σε αυτές τις σελίδες νιώθω ότι οφείλω –και θέλω– να τοποθετηθώ σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή, να πω τρία πράγματα για τα οποία είμαι βέβαιος (ανάμεσα σε πολλά για τα οποία δεν είμαι)
1. Το πρώτο, και κυριότερο για μένα, είναι η ειλικρίνεια· προσωπική και πολιτική. Είναι απαραίτητο να μιλάμε όλοι με ειλικρίνεια, και αυτό ισχύει στο πολλαπλάσιο για την κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ. Με λίγα λόγια, λοιπόν, θεωρώ απαραίτητο να πούμε (ή, τουλάχιστον, να πω) ότι η συμφωνία δεν είναι αυτή που θέλαμε· ότι απέχει σημαντικά από τις προεκλογικές διακηρύξεις και επιδιώξεις μας· και μας δυσκολεύει σημαντικά να ασκήσουμε πολιτική. Και, αμέσως μετά, να συμπληρώσω ότι εκτιμώ πως με τους δεδομένους συσχετισμούς και πλαίσια δεν θα μπορούσε να είναι ουσιωδώς καλύτερη (άλλοι, βέβαια, κάνουν άλλες εκτιμήσεις). Και όπως έγραψε ο Άρης Ντάτσης στο τουίτερ «το “δεν μπορώ περισσότερο” διαφέρει από το “έκανα αυτό που υποσχέθηκα”».
Με δυο λόγια, θέλω να πω ότι ακόμα και αν κάποιος θεωρεί ότι η συμφωνία αποτελεί σημαντική επιτυχία (και υπάρχουν πολλοί τέτοιοι, και μάλιστα μεγάλα ονόματα, ο Κρούγκμαν, ο Μπαλιμπάρ, ο Μεζάντρα), δεν μπορεί να αρνηθεί, πιστεύω, τα παραπάνω: ότι είναι πίσω από αυτό που ήθελε και η κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ.
Η ειλικρίνεια για την οποία μιλάω, δεν είναι απλώς ένα ηθικό ή αξιακό ζήτημα. Είναι ένα ουσιώδες πολιτικό κεφάλαιο. Ένα από τα βασικά όπλα του ΣΥΡΙΖΑ είναι η σχέση εμπιστοσύνης, η αξιοπιστία, η ειλικρίνεια προς αυτούς που τον ψήφισαν (αλλά και προς αυτούς που δεν τον ψήφισαν). Και μια αποδοχή της πραγματικότητας, του δύσκολου συμβιβασμού (που έχει στοιχεία και επιτυχίας και αποτυχίας) δεν σπέρνει την απογοήτευση — ας μην αντιμετωπίζουμε τους πολίτες ως νήπια. Την απογοήτευση και την αποκαρδίωση τη δημιουργούν κυρίως η απόσταση από την πραγματικότητα, οι ωραιοποιήσεις. Αντίθετα, η ειλικρίνεια (ούτε ο βαυκαλισμός ούτε η καταστροφολογία) πρέπει αποτελέσει την πολιτική βάση πάνω στην οποία θα συνεχίσουμε, πάνω στην οποία θα κινητοποιηθεί ο κόσμος, πάνω στην οποία θα στηρίξει αλλά και θα πιέσει την κυβέρνηση.
2. Η δεύτερη κρίσιμη έννοια, σε αυτά που συζητάμε, είναι η δημοκρατία. Όχι πάλι αφηρημένα και αξιακά, αλλά ως πολύ συγκεκριμένος πολιτικός παράγοντας, που μπορεί να αποδειχθεί καθοριστικός για την έκβαση των πραγμάτων. Η κινητοποίηση του κόσμου, η ενεργοποίηση των πολιτών, ο ενθουσιασμός που έδειξαν τις πρώτες μέρες αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά και πιο στέρεα πολιτικά κεφάλαια της κυβέρνησης. Η παθητικοποίηση και η απόσυρση των πολιτών θα είναι, πιστεύω, η ταφόπλακα και της κυβέρνησης και της αριστερής πολιτικής. Αν όμως έχει έτσι το πράγμα τότε χρειαζόμαστε, επειγόντως και όσο γίνεται πιο πλατιά, δημοκρατικές διαδικασίες, διαδικασίες ενημέρωσης και απόφασης. Και εντός κόμματος (Κεντρική Επιτροπή, Κοινοβουλευτική Ομάδα, τις οργανώσεις), αλλά και εκτός, με συνελεύσεις σε γειτονιές, πρωτοβουλίες, επιτροπές δράσης, εκδηλώσεις και ό,τι άλλο μπορούμε να φανταστούμε. Οι ανοιχτές διαδικασίες συζήτησης και απόφασης δεν είναι ούτε πολυτέλεια ούτε απώλεια χρόνου ούτε «μπελάς»· είναι εκ των ων ουκ άνευ όρος για να συντίθεται οι απόψεις, οι αποφάσεις να αποκτούν δημοκρατική νομιμοποίηση, και η κοινωνία να κινείται (Ως προέκταση αυτού, για χίλιους ουσιαστικούς λόγους, η συμφωνία εντελώς είναι απαραίτητο να κυρωθεί από τη Βουλή — και δεν συνεχίζω γιατί το θεωρώ αυτονόητο).
3. Παράλληλα με τα δύο παραπάνω, το μόνιμο ερώτημα: Τι κάνουμε; Παρά την ύφεση του ενθουσιασμού, παρά τους περιορισμούς που θέτει η συμφωνία, το πεδίο της πολιτικής πράξης παραμένει ευρύ: και για πεδία που δεν τα αγγίζει (δικαιώματα, αστυνομία, ιθαγένεια, ήθος της διακυβέρνησης, κανόνες στα media) ή δεν τα αγγίζει άμεσα (πολιτισμός, παιδεία), αλλά και για πεδία που βρίσκονται στην καρδιά της (οικονομία, ιδιωτικοποιήσεις, αλληλεγγύη), ειδικά ενόψει νέας διαπραγμάτευσης. Εκτός αν θεωρούμε ότι η δανειακή σύμβαση ακυρώνει πλήρως τη δυνατότητα πολιτικής. Όσοι δεν το πιστεύουμε, όλοι όσοι πιστεύουμε ότι η πράξη είναι το κριτήριο της πολιτικής (και της αλήθειας), πρέπει, τώρα, να τα δώσουμε όλα. Το τετράμηνο που θα ακολουθήσει θα κριθούν πολλά. Και αυτό ισχύει για όλους όσους τοποθετούνται στον χώρο της Αριστεράς και των κινημάτων, ανεξάρτητα από την άποψή τους για τη συμφωνία, πιστεύω· και το πεδίο πια δεν είναι μόνο η Ελλάδα, αλλά η Ευρώπη, και η Αριστερά σε παγκόσμια κλίμακα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου