Μαρκούζε: Η ελευθερία και η ανάγκη

Ένα διαχρονικό κείμενο του Χέρμπερτ Μαρκούζε

για την πραγματική φύση των αναγκών 

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ απελευθέρωση από την οικονομία, απελευθέρωση απ’ την καθημερινή πάλη για την ύπαρξη, απαλλαγή απ’ την ανάγκη να κερδίζουμε τη ζωή μας. 

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ απελευθέρωση απ’ την πολιτική αυτή πάνω στην οποία τα άτομα δεν μπορούν να ασκήσουν ουσιαστικό έλεγχο. 

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ αποκατάσταση της ατομικής σκέψης, που είναι σήμερα πνιγμένη από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και θύμα της διαπαιδαγώγησης. Θα πρέπει ακόμα να σημαίνει ότι θα πάψουν να υπάρχουν κατασκευαστές της «κοινής γνώμης», και η ίδια η κοινή γνώμη ακόμα. 

ΑΝ ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΥΤΕΣ ΕΧΟΥΝ ΕΝΑΝ ΤΟΝΟ ΕΞΩΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ, αυτό δεν συμβαίνει επειδή είναι ουτοπικές, αλλά επειδή είναι ισχυρές οι δυνάμεις που τις αντιμάχονται. Το αποτέλεσμα είναι η ευφορία μέσα στη δυστυχία. 

ΝΑ ΑΝΑΠΑΥΕΣΑΙ, ΝΑ ΔΙΑΣΚΕΔΑΖΕΙΣ, ΝΑ ΔΡΑΣ και να καταναλώνεις, όπως όλοι οι άλλοι, να αγαπάς και να μισείς ό,τι αγαπούν και μισούν οι άλλοι, αυτά στο μεγαλύτερό τους μέρος είναι ανάγκες πλαστές. 

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΖΕΙ το άτομο ανανεώνουν και δυναμώνουν συνεχώς αυτές τις ανάγκες, με αποτέλεσμα το άτομο να τις κάνει πια δικές του, να ταυτίζεται μαζί τους και να αναζητά τον εαυτό του στην ικανοποίησή τους, δεν αλλάζει σε τίποτα το πρόβλημα. 

ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ αυτό που πάντα ήταν, προϊόντα μιας κοινωνίας που τα κυρίαρχα συμφέροντά της απαιτούν την καταπίεση. 

ΟΙ ΚΑΤΑΠΙΕΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΕΣ, αυτό είναι γεγονός τετελεσμένο, καθιερωμένο από την ήττα και την αμάθεια. Είναι όμως και ένα γεγονός που πρέπει ν’ αλλάξει, και το άτομο που «ευημερεί» έχει το ίδιο συμφέρον ως προς αυτό, όσο και εκείνοι που πληρώνουν την ευημερία του με τη δική τους αθλιότητα. 

____________________

Απόσπασμα από το βιβλίο του Χέρμπερτ Μαρκούζε, Ο Μονοδιάστατος Άνθρωπος, εκδόσεις Παπαζήση. 

Ο Χέρμπερτ Μαρκούζε (19 Ιουλίου 1898-29 Ιουλίου 1979) ήταν Γερμανός εβραϊκής καταγωγής, φιλόσοφος και κοινωνιολόγος, μέλος της Σχολής της Φρανκφούρτης. Η σκέψη του ενέπνευσε ριζοσπάστες διανοούμενους και πολιτικούς ακτιβιστές στις δεκαετίες του 1960 και του 1970, με αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί «πατέρας της Νέας Αριστεράς». 

Διαβάστε επίσης: Μαρκούζε: To Δικαίωμα της Αντίστασης [Πηγή: www.doctv.gr]

 [Πηγή: www.doctv.gr]